Wet DBA 2025: Ben jij voorbereid?

Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Dit kan gevolgen hebben voor jouw positie als zzp’er. In dit artikel legt Aukje Looijmans, juridisch adviseur van LICHT, uit wat de Wet DBA inhoudt en hoe je ervoor kunt zorgen dat je blijft voldoen aan de regels.

Bekijk hier de video Wet DBA, wat betekent dat voor jou?

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid betekent dat je als zzp’er werkt, maar eigenlijk een werknemer zou moeten zijn. Bijvoorbeeld wanneer je al jaren voor dezelfde opdrachtgever werkt en die bepaalt hoe en wanneer jij je werk doet. De Belastingdienst kan in zo’n geval oordelen dat je eigenlijk in loondienst zou moeten zijn.

Hoe bepaal je of je zelfstandig bent?

De Belastingdienst hanteert verschillende criteria om te beoordelen of je echt zelfstandig bent. Denk aan het werken zonder toezicht, het hebben van meerdere opdrachtgevers en dat je werk echt anders is dan de kernactiviteiten van de organisatie. Door aan deze criteria te voldoen, versterk je je status als zelfstandige.

Waarom is dit belangrijk?

Vanaf 1 januari 2025 vervalt het handhavingsmoratorium. Dit betekent dat de Belastingdienst vanaf dat moment strenger gaat controleren en handhaven. Als je niet voldoet aan de eisen van de wet, loop je het risico dat je opdrachtgever boetes krijgt en je een dienstverband moet aanbieden.

Zo bereid je je voor

1. Stel duidelijke contracten op
   LICHT zorgt ervoor dat we samen met jou en de opdrachtgever goede afspraken maken en deze vastleggen in een contract. Hier staat onder andere in dat jij zelf bepaalt hoe en wanneer je werkt.
2. Zorg voor verschillende opdrachtgevers
   Werk voor meerdere opdrachtgevers om te voorkomen dat je afhankelijk bent van één opdrachtgever. In de wet staat niets vermeld over een (minimaal) aantal opdrachtgevers. De Belastingdienst kan het wel meenemen als één van de criteria in hun oordeel. Je staat sterker als je meerdere opdrachtgevers hebt.
3. Verdiep je in de Wet DBA
   Zorg dat je de regels kent en begrijpt wat er van je verwacht wordt.

LET OP:

Houd er rekening mee dat voldoen aan één of meerdere van deze criteria uit de checklist geen garantie biedt dat de Belastingdienst je als zelfstandige ziet. Het kan een richtlijn zijn, maar de definitieve beslissing ligt bij de Belastingdienst. Andersom, als je niet aan alle criteria voldoet, betekent dit niet automatisch dat je als schijnzelfstandige wordt aangemerkt. Het geeft echter wel een aanwijzing van hoe jouw situatie beoordeeld kan worden.

Download onze checklist

Wil je zeker weten dat je aan alle voorwaarden voldoet? Download dan onze checklist ‘Handhaving ZZP-plan 2025: Waar moet jij aan voldoen?’ en bereid je goed voor.

Download hier de checklist!

Veel gestelde vragen

Wat doet LICHT met opdrachten die doorlopen in het nieuwe jaar?

We bekijken samen met onze opdrachtgevers of bestaande contracten nog voldoen aan de wet DBA. Is dat niet het geval? Dan zorgen we ervoor dat de nodige aanpassingen worden gedaan.

Is LICHT in de ogen van de belastingdienst de opdrachtgever?

Nee, LICHT is geen opdrachtgever, maar een bemiddelaar. De Belastingdienst ziet de organisatie waarvoor je werkt via LICHT als jouw opdrachtgever.

Wat is het voordeel om een Bureau in te zetten?

Met LICHT ben je verzekerd van deskundigheid op het gebied van wet- en regelgeving. We controleren je onderneming en KvK-registratie zorgvuldig. We stellen ook de juiste modelovereenkomst en projectomschrijving op.

Kan ik een zwangerschapsverlof of interim managementrol vervanging?

Ja, dat kan, maar wel op basis van jouw specialistische expertise en een projectmatige aanpak. Het is belangrijk dat dit geen één-op-één vervanging van een werknemer betreft. Jouw werk moet verschillen van de kernactiviteiten van de organisatie en mag niet hetzelfde zijn als het doorlopende werk van vaste werknemers. In de opdrachtomschrijving leggen we duidelijk vast dat je voor een specifiek project wordt ingehuurd, dat specialistische vaardigheden vereist. Dit gebeurt altijd in lijn met de modelovereenkomst.

Heeft LICHT aangepaste modelovereenkomsten die duidelijkheid scheppen over de werkrelatie tussen mij en de opdrachtgever?

LICHT verwijst in haar overeenkomsten naar de goedgekeurde modelovereenkomsten van de Belastingdienst. Zo scheppen we duidelijkheid over de werkrelatie tussen jou en je opdrachtgever. Deze overeenkomsten kunnen helpen om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Let er wel op dat de daadwerkelijke uitvoering van het werk overeenkomt met wat er in de overeenkomst staat. Het gebruik van zo’n overeenkomst geeft geen garantie, maar biedt wel een goede basis.

Voor wie zijn de risico’s bij schijnzelfstandigheid, voor mij, voor LICHT of voor de opdrachtgever?

Als de Belastingdienst vaststelt dat er sprake is van een verkapt dienstverband, kunnen de gevolgen groot zijn, vooral voor je opdrachtgever. Die kan dan verplicht worden om loonheffingen en sociale premies af te dragen, wat tot flinke financiële consequenties kan leiden. Voor jou als zzp’er kan de Belastingdienst je belastingaangifte aanpassen. Dit kan ertoe leiden dat je meer belasting moet betalen als de loonheffing hoger is dan wat je al hebt betaald. Je kunt ook fiscale voordelen verliezen, zoals de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling.

Wat moet ik doen als mijn opdrachtgever twijfels heeft over het inhuren van zzp’ers vanwege de Wet DBA?

Ga in gesprek met LICHT en samen bespreken we de mogelijkheden. In overleg stellen we een heldere overeenkomst op die jouw zelfstandigheid benadrukt. Als je opdrachtgever waarde hecht aan je werk, zullen ze bereid zijn om samen met jou een modelovereenkomst te gebruiken en de werkwijze aan te passen om elke twijfel weg te nemen. Een andere mogelijkheid is om voor een specifieke opdracht een arbeidsovereenkomst aan te gaan.

Ben ik automatisch een schijnzelfstandige als ik maar één opdrachtgever heb?

Nee, het hebben van slechts één opdrachtgever maakt je niet automatisch een schijnzelfstandige. Het is wel een situatie die de aandacht van de Belastingdienst kan trekken. Zorg daarom dat je aan zoveel mogelijk zelfstandigheidscriteria voldoet, zoals het bepalen van je eigen werktijden en het gebruik van je eigen materialen. Het hebben van meerdere opdrachtgevers kan helpen, maar is geen must.

Moet ik aan alle zelfstandigheidscriteria voldoen om niet als schijnzelfstandige gezien te worden?

Nee, je hoeft niet aan alle criteria te voldoen om als zelfstandige te worden erkend. De Belastingdienst kijkt naar het totaalplaatje. Het is wel belangrijk dat je zoveel mogelijk aan de criteria voldoet om je zelfstandigheid te kunnen aantonen.

Wat is het verschil tussen de Wet DBA en het nieuwe wetsvoorstel VBAR?

De Wet DBA is al sinds 2016 van kracht, maar zal vanaf 2025 strikt gehandhaafd worden. De Wet VBAR is nog een voorstel en zal naar verwachting in 2026 de Wet DBA vervangen. De Wet VBAR is strenger en legt meer verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever om de arbeidsrelatie goed te beoordelen.

Hoe groot is de kans dat de Wet DBA daadwerkelijk streng wordt gehandhaafd?

Vanaf 2025 wordt de handhaving van de Wet DBA strenger. Als bij controle blijkt dat een zzp’er onterecht als zelfstandige werkt, kan de Belastingdienst een naheffing opleggen voor niet-betaalde premies en belastingen. Bedrijven die uit zorgvuldigheid handelen, krijgen eerst een waarschuwing en ruimte om hun zaken op orde te krijgen. Boetes zullen terughoudend worden opgelegd, tenzij er sprake is van opzettelijk misbruik. Het kabinet benadrukt dat de controle zorgvuldig en niet “hysterisch” zal verlopen. Zie ook dit nieuwsbericht van de NOS.